Biodiversity (ไบโอไดเวอร์ซิตี้) คือความหลายหลายทางชีวภาพ เป็นสิ่งที่มีอยู่ในระบบนิเวศที่อุดมสมบูรณ์ ซึ่งเป็นเรื่องที่พวกเราชาวสมดุลยึดมั่นและจริงจังกับมันมาโดยตลอด เราพยายามจะสร้างระบบนิเวศให้สมบูรณ์มากขึ้น และคงไว้ซึ่งความหลายหลายที่มีอยู่ในสิ่งแวดล้อมดั้งเดิม ถ้าคุณได้ติดตามงานในโครงการของเรา จะเห็นว่าเรามีทั้งกิจกรรมและโครงการต่างๆ ที่เกี่ยวข้องกับความหลากหลายนั้นๆ เช่นการดูนกและศึกษานกในสวน ปลูกป่าเพื่อให้เป็นที่อยู่อาศัยและที่พักพิงของทั้งมนุษย์และสัตว์ป่า รักษาต้นไม้และสิ่งแวดล้อมดั้งเดิมที่มีอยู่แล้วดั้งเดิม สร้างผลิตภัณฑ์ในครัวเรือนที่ไม่สร้างผลกระทบต่อแหล่งน้ำธรรมชาติ ปล่อยนกแสกสู่ธรรมชาติเพื่อคุมประชากรณ์หนู เลี้ยงผึ้งเพื่อผสมเกสรพืชผล ฯลฯ
ทั้งหมดนี้เป็นความพยายามของเราที่จะเข้าใจธรรมชาติให้มากขึ้น ใกล้ชิดธรรมชาติให้มากขึ้น และสร้างสิ่งแวดล้อมที่สามารถดูแลควมคุมความหลากหลายในตัวมันเองได้ ให้เข้าใกล้คำว่าระบบนิเวศสมบูรณ์ให้มากที่สุด เพราะเราเชื่อเสมอว่า ถ้าเราเข้าใจในธรรมชาติมากพอ เคารพระบบนิเวศรอบตัวเรามากพอ เราจะสามารถได้ความรู้อันมีค่ากลับมา รวมถึงได้รับผลตอบแทนจากความรักในธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมกลับมาไม่ว่าทางใดก็ทางหนึ่ง
นอกจากเรื่องความร่มรื่นร่มเย็นจากต้นไม้และสายน้ำที่เราเคยได้เล่าให้ฟังมาบ้างแล้ว ผึ้งและชันโรงก็เป็นอีกเรื่องหนึ่งที่ทำให้เราได้สัมผัสถึงของขวัญอันมีค่าที่เราได้ตอบแทนกลับมาจากธรรมชาติที่เรารักและหวงแหน
เมื่อเราพยายามเข้าใจธรรมชาติมากขึ้น เราจะเริ่มเกลียดและกลัวสัตว์ต่างๆน้อยลง เพราะเรามองเห็นประโยชน์และบทบาทของเขาเหล่านั้นต่อโลกมากขึ้น ถึงแม้จะไม่สามารถรักและใกล้ชิดกันได้กับสัตว์ทุกชนิด (เพราะสัตว์บางชนิดเราก็ไม่ไหวเหมือนกัน) แต่อย่างน้อยก็สามารถอยู่ร่วมโลกกันได้แบบห่างๆอย่างเข้าใจ จากแมลงที่เราเคยกลัวและรำคาญอย่างผึ้ง กลับกลายมาเป็นสิ่งมีค่าอันมหาศาลต่อพวกเราในสมดุล เพราะเราได้เรียนรู้ว่าเป้าหมายในการสร้างความหลายหลายในระบบนิเวศนั้นสามารถเริ่มต้นได้ง่ายๆด้วยแมลงจำพวกผึ้ง การเลี้ยงหรืออนุรักษ์ผึ้งและชันโรงในพื้นที่ ต้องแลกมากับการงดใช้ยาฆ่าแมลงและสารเคมีรุนแรงทุกชนิด รวมถึงต้องคงไว้ซึ่งพืชอาหารอันหลายหลาย จึงส่งผลให้ระบบนิเวศที่มีแมลงตระกูลผึ้งอยู่นั้นเป็นระบบนิเวศที่อุดมสมบูรณ์ พร้อมที่จะเป็นทั้งแหล่งที่อยู่อาศัยและแหล่งอาหารให้สิ่งมีชีวิตชนิดอื่นๆรวมถึงมนุษย์เราเองด้วยเช่นกัน
และสุดท้ายเมื่อเหล่าผึ้งทั้งหลายในพื้นที่อยู่ได้อย่างแข็งแรงปลอดภัย พวกเขาจะตอบแทนเราด้วยธรรมชาติที่สมดุล ผลผลิตทางอาหารที่สมบูรณ์ และเมื่อถึงเวลาหนึ่งเราจะได้แถมมาด้วยน้ำผึ้งคุณภาพสูงรสชาติหอมหวาน (อมเปรี้ยวสดชื่นสำหรับชันโรง) ที่มาพร้อมกับสรรพคุณอันมากล้นที่หาได้ไม่ง่ายในอาหารชนิดอื่นๆชนิดใดชนิดหนึ่ง
และทั้งหมดนี้คือสิ่งที่เราได้เรียนรู้และได้รับจากการศึกษาและทดลองเลี้ยงผึ้งและผึ้งชันโรงเป็นระยะเวลากว่าสามปี และทำให้เราได้เปรียบความหอมหวานและคุณประโยชน์ของน้ำผึ้งและน้ำผึ้งชันโรงเป็นดั่งของขวัญที่ธรรมชาติได้มอบคืนให้กับพวกเราผู้ที่เข้าใจและเคารพกฎเกณฑ์การอยู่ร่วมกันของธรรมชาติ ซึ่งของขวัญเหล่านี้จะยังไม่มีวันหมดไปตราบใดที่เรายังคงร่วมมือกันรักษาสิ่งที่ธรรมชาติมอบให้ด้วยความเคารพและความเข้าใจ และนี่คือหนึ่งในเป้าหมายหลักของโครงการ Somdul Agroforestry Home ที่เราอยากให้ทุกคนได้ร่วมมือไปพร้อมกับเรา
